Pierwsze skojarzenie?
Zapewne wiekszość odpowie – nauka wymowy, poprawa artykulacji, korygowanie wad wymowy.
Tak, to prawda niemniej jednak to tylko niewielki zakres pomocy, jaką mogą uzyskać dzieci podczas wizyty u logopedy.
Niestety wielu rodziców w ten sposób postrzega pracę logopedów, nie zdając sobie sprawy, że część z nas zajmuje się dziećmi w różnym wieku…. niemowlętami, a nawet noworodkami! Wciąż jest niska świadomość społeczeństwa na temat opieki logopedycznej, jaką zapewniamy dzieciom z grupy ryzyka nieprawidłowego rozwoju lub niepełnosprawności. Wszelkie bowiem deficyty w rozwoju, które mogą rzutować na proces rozwoju mowy można wychwycić już w pierwszym roku życia dziecka. Tak bardzo ważna jest zatem obserwacja maleństwa i wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń, wszystko po to, aby odpowiednio szybko reagować i tym samym nie dopuścić do daleko idących konsekwencji, a także sytuacji, kiedy deficyty będą trudne do złagodzenia.
Warto sobie uświadomić, że rozwój dziecka przebiega płynnie, każdy poziom rozwoju budowany jest na wcześniejszym poziomie, przechodzi do następnego i tak dalej… należy zatem traktować go jako całość. Wczesne wykrycie ewentualnych deficytów i objęcie dziecka odpowiednią opieką daje mu szansę na uchronienie przed utrwaleniem się tych zaburzeń, które z kolei będą pociągać za sobą kolejne trudności rozwojowe. Jedna umiejętność jest fundamentem do prawidłowego rozwoju kolejnej sprawności.
Działania terapeutyczne mają wartość wyłącznie przy aktywnej współpracy rodziców. To opiekunowie bowiem spędzają z dzieckiem najwięcej czasu, zwłaszcza w pierwszych latach jego życia. Wsparcie logopedy służy przede wszystkim udzieleniu rodzicom kluczowych informacji mających na celu zapobieganie wzmacniania nieprawidłowości oraz eliminowanie w rodzicach niekorzystnych zachowań czy mechanizmów, które mogą przyczynić się do trudności rozwojowych dziecka, a które naturalnie wynikają z nieświadomości rodziców. Odbycie profilaktycznej konsultacji z logopedą pozwoli zwiększyć ilość prawidłowych sekwencji oraz aktywności, które będą dla dziecka wartościowe rozwojowo. Stymulację rozwoju dziecka należy rozumieć jako proces, w którym terapeuta wraz z rodzicami oddziaływują na poszczególne sfery rozwojowe dziecka, celem minimalizowania skutków nieprawidłowości na tle genetycznym lub okołoporodowym. Dzięki tym przemyślanym i zamierzonym strategiom terapeutycznym, z tygodnia na tydzień dziecko jest w stanie opanować poszczególne cele terapeutyczne, tym samym rozbudowuje i kolejno generalizuje nabyte umiejętności.
Rodzicu pamiętaj, jesteś głosem Twojego dziecka, ono samo nie poprosi o pomoc, dlatego nie zwlekaj
– skontaktuj się ze mną lub innym logopedą, jeśli:
- kiedy dziecko przejawia trudności ze ssaniem, jedzeniem lub połykaniem
- kiedy dziecko śpi z otwartą buzią, chrapie
- kiedy dziecko na co dzień ma otwartą buzię, oddycha przez usta
- kiedy dziecko przejawia trudności z odgryzaniem, żuciem lub spożywaniem pokarmów różnej konsystencji
- kiedy dziecko może mieć problemy ze słuchem lub cierpi na nawracające infekcje uszu
- kiedy dziecko się ślini, ale nie jest to spowodowane ząbkowaniem
- nie reaguje na głośne dźwięki
- nie wodzi wzrokiem za przemieszczającymi się osobami, przedmiotami
- nie wkłada rączek do buzi
- nie uśmiecha się, nie patrzy na twarze dorosłych
- nie podnosi główki, kiedy leży na brzuszku
- nie patrzy w kierunku przedmiotów, które są w ruchu
- nie uśmiecha się, nie patrzy na twarze dorosłych
- nie trzyma sztywno główki
- nie wydaje żadnych dźwięków
- nie potrafi chwycić zabawki
- nie zabawek do buzi
- nie wkłada rąk do ust
- nie wyciąga rączki po przedmioty
- nie reaguje na dźwięki z otoczenia – „nie odpowiada”
- ma trudności z włożeniem do ust jedzenia
- nie uśmiecha się, nie patrzy na twarze dorosłych
- nie potrafi przewracać się na brzuszek i odwrotnie
- masz wrażenie, że jest sztywne lub wiotkie
- nie płacze za mamą
- nie gaworzy
- nie wypowiada sylab – ach, och, am…
- nie wykazuje próby podnoszenia się do pozycji pionowej
- wciąż nie siedzi samodzielnie, nawet z pomocą
- nie mówi prostych słów typu „mama”, „baba”
- nie reaguje na imię, nie uśmiecha się
- nie wodzi wzrokiem za twarzą dorosłego, przedmiotami
- nie przekłada przedmiotów z rączki do rączki
- nie czołga się, nie potrafi stać samodzielnie
- nie stara się szukać rzeczy, które są schowane
- nie wypowiada prostych słów np. „mama”, „tata”, „daj”
- nie wskazuje palcem
- nie reaguje na imię, ma kamienną twarz – nie śmieje się
- nie kiwa głową potakująco i przecząco
- wciąż nie potrafi chodzić
- nie dzieli się przedmiotami
- nie wskazuje palcem, nie kiwa głową potakująco i przecząco
- nie rozumie zastosowania niektórych przedmiotów
- nie naśladuje dorosłych
- nie mówi pojedynczych słów
- „nie chce” powtarzać słów
- nie reaguje na proste polecenia
- unika kontaktu wzrokowego, nie reaguje na imię
- ma kamienną twarz, nie uśmiecha się
- traci umiejętności, które wcześniej prezentowało
- nie mówi przynajmniej 200-300 słów
- nie stosuje min. 2-wyrazowych wypowiedzi np. „Mama chodź.”
- nie rozumie i nie wykonuje prostych poleceń
- wykazuje problem z naśladowaniem słów czy prostych gestów
- układa zabawki według jednego schematu, np. w rzędzie
- ma napady złości, które nie są adekwatne do sytuacji
- traci umiejętności, które wcześniej prezentowało
- unika kontaktu wzrokowego, nie reaguje na imię
- nie buduje zdań, być może wypowiada tylko pojedyncze słowa
- mówi językiem, którego nie jesteś w stanie zrozumieć
- unika innych dzieci, nie chce nawiązywać z nimi kontaktu
- nie rozumie i nie wykonuje prostych poleceń
- unika kontaktu wzrokowego, nie reaguje na imię
- ma problemy z zabawą symboliczną, nie umie bawić się na niby
- nie potrafi bawić się niektórymi zabawkami np. nie buduje wieży z klocków
- traci umiejętności, które wcześniej prezentowało
- ślini się oraz wypowiada niezrozumiałe
- nie jest w stanie unieść języka do nosa, oblizać górnej wargi
- pewne głoski np. [t], [l], [d] wymawia międzyzębowo, tzn. podczas mówienia język wchodzi między zęby
- zamienia niektóre głoski – np. [k] na [t] i zamiast „kot” powie „tot”
- wykazuje powyższe cechy oraz
- głoski szeregu syczącego – [s], [z], [c], [dz] realizuje międzyzębowo, tzn. podczas mówienia język wchodzi między zęby lub bocznie
- głoski szeregu syczącego [s], [z], [c], [dz] zamienia na szereg ciszący [ś], [ź], [ć], [dź]
- wykazuje powyższe cechy oraz
- głoski szeregu szumiącego – [sz], [ż], [cz], [dż] realizuje międzyzębowo, tzn. podczas mówienia język wchodzi między zęby lub bocznie
- głoski szeregu szumiącego – [sz], [ż], [cz], [dż] zamienia na szereg ciszący [ś], [ź], [ć], [dź] lub syczący [s], [z], [c], [dz]